Juliano
Hesperis matronalis
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Cassouleto, Joulieto, Jouliano, Jouriano.
Nom en français : Julienne des dames.
Descripcioun :La juliano es uno grando planto emé de flour quouro blanco, quouro vióuleto, segound li pèd. Li fueio soun peréu proun chanjadisso, mai o mens pelouso. Se recounèis à si grapo de flour que li petalo soun quàsi redouno e à si boudousco sus li coustat e pulèu torso. Es uno planto naturalamen raro en Prouvènço que recerco li relarg umido, mai de cop que i'a naturalisado à parti de grano ourticolo.
Usanço :Li flour e li jòuini flour se manjon en ensalado. Se fai un òli emé li grano. Ei tambèn uno planto vertuouso contro lou tussi, lou mau-de-terro, lou prussi e qu'ajudo à pissa.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 (100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hesperis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Valoun umide
- Colo
Estànci : Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hesperis matronalis L., 1753
Esparset(-de-Boutigny)
Hedysarum boutignyanum
Fabaceae Leguminosae
Noms en français : Sainfoin de Boutigny, Hédysarum de Boutigny.
Descripcioun :L'esparset-de-Boutigny trachis dins lis esboudèu de mountagno mejano e de cop que i'a mai aut. Es un grand esparset emé de flour blanco (de cop que i'a lavado d'un pau de rose) e sènso péu. La planto, endemico dis Aup dóu miejour, es aparado.
Usanço :Ramentan qu'èi pas counseia de manja li grano, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP). Semblo qu'es acò qu'aurié tua Christopher McCandless, d'ounte es esta fa un film couneigu, "Into the Wild". Aurié manja de grano de Hedysarum alpinum, pamens counsidera coume manjadis.
Port : Erbo
Taio : 10 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hedysarum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto endemico
Jun à avoust
Liò : Esboudèu
- Tepiero roucaiouso
- Marlo
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Hedysarum boutignyanum (A.Camus) Alleiz., 1928
(= Hedysarum hedysaroides subsp. boutignyanum (A.Camus) Jauzein, 2010 )